Hamilelik sırasında kadınların yüzünde kahverengi lekelerin görülmesi oldukça yaygındır; bu durum melazma veya kloazma gravidarum olarak bilinir. Yaklaşık olarak hamile kadınların %70’i bu durumu yaşar. Halk arasında genellikle ‘hamilelik maskesi’ olarak adlandırılır.
Melazma, annenin ya da fetüsün sağlığı için herhangi bir risk oluşturmamakla birlikte, genellikle estetik kaygılar yaratır. Çoğu zaman, bu lekeler doğumdan sonra zamanla solmaya başlar ve bazen tamamen kaybolabilir. Ancak, bazı durumlarda lekeler kalıcı olabilir ve tedavi gerekebilir.
Bu konuda daha fazla bilgi sunmak amacıyla makalemizde 8 ana noktaya odaklanacağız. Melazmanın nedenleri, önlenmesi ve tedavi seçenekleri bu noktalar arasında yer alacaktır.
Kloazma Gravidarum
Kloazma Gravidarum, yani melazma veya halk arasında bilinen adıyla hamilelik maskesi, hamile kadınların yüzünde kahverengi lekelerin oluşması durumudur. Bu lekeler genellikle hamileliğin ikinci üç aylık döneminden itibaren belirginleşmeye başlar ve gebeliğin ilerlemesiyle daha da koyulaşabilir.
Bu durum, annenin veya bebeğin sağlığı için herhangi bir tehlike oluşturmamakla birlikte, estetik endişelere yol açabilir. Lekelerin yüzde görünür olması, özellikle estetik açıdan kaygı verici olabilmektedir.
Doğumdan sonra, melazma genellikle yoğunluğunu kaybeder ve zamanla azalabilir ya da tamamen kaybolabilir. Fakat her zaman bu şekilde olmamakla birlikte, lekeler bazı kadınlarda doğum sonrası da devam edebilir.
Hamilelikte Cilt Lekelerinin Sebepleri
Hamilelik, bir kadının yaşamında hem fizyolojik hem de duygusal anlamda birçok değişikliğe yol açan bir süreçtir. Hormonal değişiklikler, bu dönemde kadın vücudunda gözlenen birçok semptomu etkiler, cilt değişiklikleri de bu semptomlardan biridir.
Hormon seviyelerindeki artış, ciltte renk değişimine yol açar. Bunun nedeni, artan hormon seviyelerinin melanin adlı pigmentin üretimini artırmasıdır. Melanin, ciltte koyu lekelerin veya hiperpigmentasyonun oluşmasına sebep olur.
Yüzde oluşan koyu lekeler en sık rastlananlar olsa da, koyulaşma meme uçları, vulva, perine, koltuk altları ve iç uyluklar gibi diğer bölgelerde de görülebilir. Ayrıca, göbek deliği ile pubis arasında uzanan bir çizgide de koyulaşma olabilir. Yüzde ise, en sık alın, elmacık kemikleri ve üst dudak bölgelerinde melazma görülür.
Melazma Risk Faktörleri
Hamilelikte meydana gelen hormonal değişikliklerin yanı sıra, melazma riskini artıran başka faktörler de vardır. Bu risk faktörlerinden bazıları şunlardır:
- Genetik Yatkınlık: Eğer anneniz hamilelik sırasında melazma yaşamışsa, sizin de riskiniz daha yüksek olabilir.
- Güneşe Maruz Kalma: Güneş ışınlarının cilde maruz kalması, melanin üretimini artırarak lekelerin oluşmasına neden olabilir.
- Koyu Cilt Rengi: Koyu tenli kişilerde melanin üretimi daha yüksek olabileceği için, melazma riski de artabilir.
Ancak belirtmek gerekir ki, kloazma gravidarum’un neden kaynaklandığına dair tüm mekanizmalar henüz tam olarak anlaşılmamıştır.
Hamilelik Döneminde Cilt Bakımı ve Melazma Önlemleri
Hamilelik sırasında melazma veya cilt lekelerinin oluşumunu önlemek için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Öncelikle, güneşe doğrudan maruz kalmaktan kaçınmak çok önemlidir, özellikle günün en yoğun güneş ışınlarının olduğu 11:00 ile 16:00 saatleri arasında. Güneşe çıkarken, yüksek güneş koruma faktörlü (en az SPF 50) bir güneş kremi kullanmak da faydalıdır. Unutmayın, güneşe maruz kalma sadece plajda güneşlenirken değil, açık havada yürüyüş yaparken veya araç kullanırken de gerçekleşebilir.
Güneş koruyucu, UVA ve UVB ışınlarına karşı etkili olmalıdır ve eğer sürekli olarak güneşe maruz kalıyorsanız, her iki saatte bir yeniden uygulanmalıdır. Ayrıca, kullanmayı planladığınız güneş koruyucunun hamilelik döneminde güvenli olduğundan emin olun. Güneşe karşı ekstra bir koruma sağlamak için güneş gözlüğü, bere, şapka veya güneş şapkası da takabilirsiniz.
Bu öneriler, cilt sağlığınızı korumak ve hamilelik döneminde ortaya çıkabilecek estetik kaygıları minimuma indirmek için önemlidir.
Melazma Tedavi Seçenekleri ve Önlemler
Melazma genellikle doğumdan sonra zamanla azalmaya başlar, özellikle de güneşe maruz kalmaktan kaçınıldığında. Ancak bazı durumlarda, yaklaşık olarak kadınların %30’unda bu cilt lekeleri devam edebilir. Bu gibi durumlar için çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur: depigmentasyon kremleri, kimyasal peeling ve lazer tedavisi gibi.
Ancak unutulmamalıdır ki, her tedavi her birey için uygun olmayabilir. Bu yüzden özel bir durum ve tedavi planı için dermatoloji uzmanına danışmak esastır. Özellikle hamilelik dönemindeyken, tedavi seçeneklerinin ve olası yan etkilerinin detaylı bir şekilde ele alınması gerekmektedir. Çünkü bazı tedaviler, fetüs için risk oluşturabilecek maddeler içerebilir. Dolayısıyla, hamilelik sırasında melazma tedavisi yapmayı düşünüyorsanız, mutlaka bir uzmana danışmalı ve onun yönergelerini takip etmelisiniz.
Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları
Hamilelik Sırasında Yüzdeki Lekeler Bebeğin Cinsiyetini Gösterir mi?
Hamilelik döneminde yüzdeki lekelerin bebeğin cinsiyeti hakkında bir bilgi vermediğini belirtmek önemlidir. Bunun yerine, bebeğin cinsiyetini belirlemek için bilimsel yöntemler, yani ultrason ve genetik testler, kullanılmaktadır.
Hamilelikte Cilt Lekeleri Ekstra Belirtilere veya Risklere Neden Olur mu?
Hayır, hamilelik sırasında oluşan cilt lekeleri, yani melazma, ne annede ne de bebekte ekstra sağlık riskleri veya belirtiler oluşturmaz. Oluşumları hormonal değişiklikler ve güneşe maruz kalmadan kaynaklanır.
Yüzdeki Lekeler Hamilelikten Sonra Geçer mi?
Yüzdeki lekeler genellikle doğumdan sonra azalır ve hatta tamamen kaybolabilir. Ancak, her kadında bu durum aynı şekilde olmayabilir. Eğer lekeler devam ederse ve kadın bu durumu tedavi etmek isterse, bir dermatoloğa danışılmalıdır. Özellikle hamilelik ve emzirme döneminde, bebek için güvenli olmayabilecek tedavilerden kaçınılmalı ve bir uzmanın görüşü alınmalıdır.