Menopoz, kadınların adet döneminin sonlanması olarak bilinir ve genellikle 48 ile 50 yaşları arasında başlar. Eğer bir kadın 35 yaşından önce menopoza girerse, bu durum erken menopoz olarak adlandırılır ve bazı sağlık risklerini beraberinde getirebilir.
Menopoz, ergenlik ve doğurganlık gibi vücudun doğal bir işlevi olup, hastalık olarak kabul edilmez. Bu dönemde hamilelik ihtimali yoktur. Menopoz sürecinde, kadınlık hormonlarının salınımı yavaşlar ve zamanla yumurtalık fonksiyonları durur. Bir yıl boyunca adet görmemek menopoza girildiğinin bir işaretidir. Bazı kadınlar menopozu sadece aylık kanamaların bitmesiyle tecrübe ederken, bazıları östrojen düşüklüğü sebebiyle terleme, sıcak basması ve fiziksel değişiklikler yaşayabilir.
Menopoz dönemi, bazı kadınlar için normal düzeyde geçse de, bazıları için ciddi anlamda depresyona neden olabilir. Bu dönemde ortaya çıkan belirtiler, vücutta daha derin ve fark edilmeyen etkilere de yol açabilir. Örneğin, osteoporoz ve kalp hastalıkları gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Menopoz, kadınların hayatlarının yaklaşık üçte birini kapsayan bir dönemdir. Adetin kesilmesiyle birlikte östrojen seviyesinde azalma meydana gelir. Bu durum, kemik erimesi gibi bazı sağlık sorunlarının başlamasına neden olabilir. Menopoz döneminde, idrar problemleri gibi sıkıntılar yaşanabilir ve kalp-damar hastalıkları daha sık görülebilir. Menopozun yaygın belirtileri şunlardır:
- Adet kanamalarının tamamen sonlanması.
- Terleme ve sıcak basması gibi menopozun en yaygın belirtileri.
- Uykusuzluk veya düzensiz uyku.
- Sinirlilik, unutkanlık ve depresyon gibi duygusal dalgalanmalar.
- Sebepsiz ağlama nöbetleri.
- Ciltte kuruluk ve saç dökülmesi.
- Cinsel ilişki sırasında ağrı.
- Kalp çarpıntısı.
- Vajinal kuruluk.
- Kemiklerde ağrı ve rahatsızlık.
Bu belirtiler, menopozun doğal bir parçası olmakla birlikte, her kadının deneyimi farklı olabilir. Bazı kadınlar bu belirtileri daha şiddetli yaşarken, bazıları daha hafif semptomlarla karşılaşabilir. Menopoz belirtileri ve yönetimi konusunda sağlık profesyonelleri ile danışmanlık yapmak önemlidir.
Menopoz Tedavisi Nasıldır?
Menopoz sırasında yaşanan olumsuz belirti ve hastalıklar, östrojen ve progesteron hormonlarının düşmesi ile ilişkilidir. Uygulanan tedavide bu hormonlar yerine konularak, sağlığı etkileyen olumsuz durumlarla karşılaşılmaz. Bu tedavi, menopoz ile ilişkili birçok sorunu düzeltir veya en aza indirir.
Östrojen tedavisi, ağız yoluyla veya cilde yapıştırılarak iki şekilde uygulanabilir. Cilde yapıştırılan tedaviler, genellikle 3 günde bir veya haftalık olarak değiştirilir, bu süre doktorun verdiği ilaca göre belirlenir. Bu tedavi Alzheimer ve bağırsak kanseri olma ihtimalini azaltır ve kalp-damar hastalıklarının azalmasına yardımcı olur. Östrojen tedavisi, rahim kanserine yol açmaz ve yanma, kaşıntı ve ağrılı ilişki gibi sorunları 1 sene içinde düzeltir. Ancak, östrojen tedavisi karaciğer hastaları için zararlı olabilir ve meme kanseri ya da rahim kanseri olan kadınlar bu tedaviyi kullanmadan önce mutlaka doktora danışmalıdır. Damar pıhtılaşması problemi olan kişiler de bu tedaviyi kullanmamalıdır. Menopoz sonrası sık görülen kemik erimesi, östrojen tedavisi ile belirli bir düzeyde engellenebilir. Östrojene kalsiyum eklenmesi bu etkiyi daha da artırır.
Menopozda Nasıl Beslenmeli?
Menopoz döneminde sağlıklı ve rahat bir geçiş için doğru beslenme önemlidir. Menopoz döneminde ideal kiloyu korumak, çok sıkı olmayan bir beslenme uygulaması ile mümkündür. Menopoz döneminde çok zayıf olmak tehlikelidir, çünkü bu durum bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve osteoporoz riskini artırabilir. Menopoza girmeden ideal kilonuzu belirlemek daha faydalı olacaktır.
Beslenme alışkanlıklarınızda aşağıdaki değişiklikleri yaparak menopoz döneminizi daha rahat geçirebilirsiniz:
- Kırmızı et ürünlerinden kaçınmalı ve daha sağlıklı protein kaynaklarına yönelmelisiniz.
- Süt ürünlerini azaltmalı, özellikle yağsız veya düşük yağlı seçenekleri tercih etmelisiniz.
- Şeker ve rafine gıdalardan uzak durmalısınız; bunun yerine tam tahıllar, meyve ve sebzeleri tercih etmelisiniz.
- Katı yağlar yerine sıvı yağlar (zeytinyağı gibi) kullanmalısınız.
- Haftada iki üç gün balık tüketerek omega-3 yağ asitlerinden faydalanabilirsiniz.
- Kafein içeren içeceklerden kaçınarak, sıcak basmaları ve uykusuzluğu azaltabilirsiniz.
Menopoz Döneminde Neden Ateş Basar?
Menopoz döneminde, özellikle menopoza girildikten sonra, östrojen seviyesindeki ciddi düşüş ateş basması ve sık sık terleme gibi semptomlara yol açabilir. Bu durum, göğüs bölgesi, boyun ve yüzdeki damarların birdenbire genişlemesiyle yoğun bir sıcaklık artışı ve bununla birlikte başlayan terlemeyle kendini gösterir. Ateş basmasının ve sık sık terlemenin asıl nedeni tam olarak bilinmese de, bu semptomlar kadınları oldukça rahatsız edebilir ve sağlık profesyonellerine başvurmayı gerektirebilir.
Bu semptomlar menopozun en yaygın ve tanınmış belirtilerindendir. Ateş basması ve terleme, menopozun doğal parçası olmasına rağmen, bazı kadınlar için oldukça zorlayıcı olabilir. Bu semptomların şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.